Kinh doanh đa cấp: Có phép cũng... loạn

Hàng hóa không rõ ràng, lại bán giá “trên trời”. Hầu hết đều vi phạm quy định buộc người tham gia mạng phải mua hàng... Không chỉ những công ty không phép mà cả những công ty được cấp phép kinh doanh đa cấp cũng có những hoạt động vi phạm quy định pháp luật về bán hàng đa cấp.

Không ít trong số này đang bán hàng với giá “trên trời” hoặc cố tình bán những sản phẩm chức năng hỗ trợ trị bệnh làm cho người tiêu dùng hiểu lầm đây là thuốc trị bệnh.

100.000 đồng so với 400.000 đồng

Một người từng làm nhà phân phối cho Công ty TNHH-TM Lô Hội nhận xét so về hiệu quả và thành phần vi chất giữa sản phẩm của Lô Hội và sản phẩm tương tự có bán trên thị trường thì giá bán sản phẩm của Lô Hội cao hơn gấp 5-7 lần.

Cụ thể là lọ thực phẩm bổ sung vi lượng, đa sinh tố của có giá trung bình 400.000 đồng, nhưng sản phẩm tương tự trên thị trường chưa đầy 100.000 đồng.

Tuy nhiên, vì công ty này ra “chính sách” rất hậu, như khi trở thành nhà phân phối thì sẽ mua sản phẩm rẻ hơn rất nhiều làm những người tham gia tin rằng mình hưởng món lợi khổng lồ nên lập tức “nhảy vào”.

Ví dụ sản phẩm mang mã 015 giá bán lẻ lên đến 432.000 đồng/lọ, nhưng giá sỉ chỉ 303.000 đồng/lọ. Mã 027 có giá lẻ 556.000 đồng, giá sỉ chỉ 389.000 đồng.

Điều đáng nói là trước đây (năm 2003), ngành chức năng thành phố kiểm tra phát hiện giá bán ra (giá ghi trên hóa đơn giá trị gia tăng) của công ty này chênh lệch rất lớn so với giá vốn (trị giá đơn vị hàng nhập kho).

Cụ thể, mặt hàng nước uống dinh dưỡng Lô Hội giá vốn 7.902 đồng, nhưng giá bán lẻ đến 432.000 đồng, bán sỉ 303.000 đồng; dầu cá lọ 60 viên giá vốn chỉ hơn 9.000 đồng, nhưng bán lẻ đến 599.000 đồng, còn giá sỉ 419.000 đồng... Tuy nhiên, đến nay những bảng giá như thế vẫn được công ty áp dụng.

Muốn thành đại lý, phải mua sản phẩm

Nhập nhằng thuốc và thực phẩm Một trong những lý do mà 7 người tiêu dùng ở Đồng Nai mới đây khiếu nại các đại lý của Lô Hội là khi bán hàng đã giới thiệu sản phẩm chức năng hỗ trợ trị bệnh nhưng kết quả là chẳng những bệnh không giảm mà lại nặng thêm. Khi tham gia buổi thuyết trình của công ty này, một nhà phân phối của Lô Hội giới thiệu với chúng tôi loại sản phẩm rẻ nhất là kem đánh răng (có khả năng trị nha chu, viêm nướu và đẹn, viêm họng...) với giá bán lẻ trên 100.000 đồng/tuýp. Nếu mua 2 tuýp sẽ bán giá sỉ 80.000 đồng/tuýp. Dựa vào đâu để khẳng định tác dụng thật của kem đánh răng này? Chúng tôi đặt vấn đề thì anh ta ú ớ. Cũng tương tự như các đơn vị bán hàng đa cấp khác, trên 200 sản phẩm mà Công ty Lô Hội đang rao bán đều là hàng độc quyền nhập khẩu nên người tiêu dùng rất khó có thể biết được giá trị thật của món hàng.

Trong vai một người đang gặp khó khăn, cần tìm việc làm thêm để cải thiện thu nhập, chúng tôi tìm đến trước cổng Công ty Tân Hy Vọng (trên đường Lũy Bán Bích, Tân Phú-TPHCM) chờ được... giúp đỡ.

Tại đây, chúng tôi được một người đàn ông khoảng trên 30 tuổi, tự xưng là Tần, nhân viên kinh doanh của công ty “tư vấn”. Theo quy định, đơn vị bán hàng đa cấp không được yêu cầu người tham gia mạng phải mua hàng hóa của công ty để trở thành thành viên.

Tuy nhiên, nhân viên này lại cho biết: “Điều kiện để trở thành nhân viên kinh doanh của công ty là tích lũy được 15.000 điểm, tương đương với 2.480.000 đồng.

Công ty có bán rất nhiều mặt hàng như máy massage toàn thân, massage ngực, dầu cá, bếp gas... có giá từ vài trăm ngàn đến gần 4 triệu đồng. Chị muốn làm nhân viên kinh doanh thì mua luôn bếp gas hoặc 2, 3 món hàng khác để đủ điểm thì mới đạt điều kiện làm nhân viên kinh doanh và được hưởng hoa hồng từ việc dẫn người đến mua hàng.

Nếu đặt cọc trước tiền mua hàng, chị có quyền dẫn người đến “tìm hiểu” sản phẩm và khi bán được, tiền hoa hồng sẽ được “để dành” đến khi nào trả đủ tiền mua hàng mới được nhập vào tài khoản theo mã số nhân viên”.

Một người khác giải thích: “Giá cả hơi đắt nhưng bù lại là hàng độc quyền hợp tác 3 bên: Trung Quốc-Đài Loan-Việt Nam và quan trọng là cơ hội để “làm ăn”.

Khi đã là nhân viên kinh doanh, nếu giới thiệu được 1 người “tuyến dưới” (người mua hàng và trở thành nhân viên kinh doanh), chị được hưởng 100.000 đồng, nếu người tuyến dưới giới thiệu được thêm 1 người nữa sẽ được hưởng 200.000 đồng và cứ thế lợi nhuận sẽ tăng lên đều đều...”.  

Còn Công ty Lô Hội luôn một mực nói rằng không bắt buộc khách phải mua hàng mới thành đại lý, nhưng chính nhân viên của họ lại khẳng định “nếu không mua sản phẩm sẽ không được cấp mã số trực tiếp, vì thế sẽ không tự tích lũy điểm để thành đại lý được”.

Chưa kể trong một cuộc họp giải quyết khiếu nại mới đây, bà tổng giám đốc công ty này còn khẳng định trước mọi người, có cả cơ quan báo chí, rằng 99% công ty kinh doanh đa cấp khác là bất chính, chỉ có Lô Hội là chân chính. Điều này cũng đã vi phạm luật vì “có hành vi cạnh tranh không lành mạnh, gièm pha doanh nghiệp khác”.

Theo T.Nhân - S.Nhung

Báo Người lao động